آماده سازی و نحوه تزریق پمترکسد – پماکسا
دارویى ضد سرطان و با نام ژنریک پمترکسد براى درمان سرطان ریه از نوع سلول هاى غیرکوچک میباشد (پمترکسد همراه با سیس پلاتین براى درمان اولیه بیماران در مراحل پیشرفته موضعى یا متاستاتیک سرطان ریه سلول هاى غیرکوچک از نوع غیرسنگفرشى و به تنهایى به عنوان درمان نگهدارنده یا درمان موارد عودکننده ای بیمارى تجویز میشود).
پماکسا در دو دوز ۱۰۰ و ۵۰۰ میلى گرم و به شکل پودر لیوفیلیزه موجود است.
قبل از تزریق پمترکسد به چه نکاتى باید توجه شود:
- قبل تزریق باید آزمایش کلیوى و کبدى داده شود و مقدار سلول هاى خونى کافى باشد.
- شامل فولات، ویتامین ب ۱۲ و کورتیکواستروئید را دریافت (premedication) بیمار باید داروهاى قبل از تزریق کرده باشد.
- در مراحل جابجایى و آماده سازى محلول پماکسا حتماً از دستکش استفاده کنید و در صورت تماس دارو با پوست، فوراً با آب فراوان و صابون آن قسمت را بشوئید.
احتیاط و هشدارها
- مصرف همزمان ایبوپروفن و سایر NSAIDها با پماکسا در بیمارانى که نارسایى کلیوى خفیف تا متوسط دارند باید با احتیاط انجام شود.
نحوه مصرف پمترکسد
پماکسا ۱۰۰ میلى گرم: به محتویات هر ویال ۱۰۰ میلى گرم، ۴.۲ میلی لیتر محلول سدیم کلراید ۰.۹% فاقد مواد نگهدارنده اضافه نمایید تا محلولى حاوى پمترکسد با غلظت ۲۵ میلى گرم بر میلى لیتر بدست آید.
پماکسا ۵۰۰ میلى گرم: به محتویات هر ویال ۵۰۰ میلى گرم ۲۰ میلى لیتر محلول سدیم کلراید ۰.۹% فاقد مواد نگهدارنده اضافه نمایید تا محلولى حاوى پمترکسد با غلظت ۲۵ میلى گرم بر میلى لیتر بدست آید.
پمترکسد از نظر فیزیکى با رقیق کننده هاى حاوى کلسیم، مانند رینگر و رینگر لاکتات سازگارى ندارد.
ویال را به آرامى بچرخانید تا پودر کاملاً حل شود. محلول آماده شده باید کاملاً شفاف و طیف رنگى آن بى رنگ تا زرد یا زرد متمایل به سبز باشد. در نهایت و قبل از تزریق محلول آماده شده را از نظر وجود ذرات معلق بررسى کنید، در صورت رویت، از تزریق محلول اجتناب کنید.
محلول آماده شده را با مقدار مناسب سرم نرمال سالین ۰.۹% ترقیق کنید تا حجم نهایى محلول به ۱۰۰ میلى لیتر برسد و به صورت وریدى تزریق گردد.
نحوه و مدت زمان تزریق پمترکسد
محلول پمترکسد آماده شده باید به صورت انفوزیون وریدى و در مدت زمان ۱۰ دقیقه تزریق شود.
در صورتى که همراه با سیس پلاتین تزریق میشود، سیس پلاتین باید ۳۰ دقیقه بعد از پایان پمترکسد تزریق شود و زمان تزریق سیس پلاتین ۲ ساعت است.
شرایط نگهدارى :
در دماى زیر ۳۰ درجه سانتى گراد و جهت محافظت از نور در بسته بندى اصلى نگهدارى شود.