سرطان زمانی شروع می‌شود که سلول‌ها شروع به رشد خارج از کنترل کنند. سلول‌ها تقریباً در هر قسمت از بدن می‌توانند به سرطان تبدیل شوند و به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند.

سرطان خون بسته به اینکه سرطان در کدام سلول‌های مغز استخوان شروع می‌شود، میلوئید یا لنفوسیتی است. لوسمی لنفوسیتی (همچنین به‌عنوان لوسمی لنفوئیدی یا لنفوبلاستیک شناخته می‌شوند) در سلول‌هایی شروع می‌شوند که به لنفوسیت تبدیل می‌شوند. سرطان خون لوسمی لنفوسیتی CLL زمانی شروع می‌شود که سلول‌ها شروع به رشد خارج از کنترل کنند. منبع:  هومکا

لوسمی لنفوسیتی مزمن (لوسمی لنفوسیتی CLL) شایع‌ترین لوسمی در بزرگسالان است. این نوع سرطان در سلول‌هایی شروع می‌شود که به گلبول‌های سفید خاصی به نام لنفوسیت‌ها در مغز استخوان تبدیل می‌شوند. سلول‌های سرطانی (لوسمی) از مغز استخوان شروع می‌شوند اما سپس وارد خون می‌شوند.  سلول‌های لوسمی اغلب به‌آرامی ساخته می‌شوند. بسیاری از افراد حداقل برای چند سال هیچ علامتی ندارند. اما با گذشت زمان، سلول‌ها رشد می‌کنند و به سایر قسمت‌های بدن از جمله غدد لنفاوی، کبد و طحال گسترش می‌یابند.

 

لوسمی لنفوسیتی CLL

لوسمی سرطانی است که در سلول‌های خون‌ساز مغز استخوان شروع می‌شود. هنگامی که یکی از این سلول‌ها تغییر می‌کند و تبدیل به سلول لوسمی می‌شود، دیگر آن‌طور که باید بالغ نمی‌شود و خارج از کنترل رشد می‌کند. اغلب، برای ساختن سلول‌های جدید سریع‌تر از حد معمول تقسیم می‌شود. سلول‌های لوسمی نیز در پایان عمر خود از بین نخواهند رفت؛ این به آنها اجازه می‌دهد تا در مغز استخوان تجمع کنند و سلول‌های طبیعی را از بین ببرند. در برخی مواقع، سلول‌های سرطان خون از مغز استخوان خارج شده و به جریان خون می‌ریزند. این موضوع باعث افزایش تعداد گلبول‌های سفید در خون می‌شود. سلول‌های لوسمی پس از ورود به خون می‌توانند به اندام‌های دیگر گسترش یابند و عملکرد طبیعی سایر سلول‌های بدن را مختل کنند.

سرطان خون با انواع دیگر سرطان که در اندام‌هایی مانند ریه، روده بزرگ یا سینه شروع می‌شود و سپس به مغز استخوان گسترش می‌یابد، متفاوت است. در واقع به این سرطان، متاستاز استخوان می‌گویند.

دانستن نوع دقیق سرطان خون به پزشکان کمک می‌کند تا چشم انداز هر بیمار را بهتر پیش بینی کرده و بهترین درمان را انتخاب کنند.

 

در لوسمی مزمن، سلول‌ها می‌توانند تا حدودی بالغ شوند (و بیشتر شبیه گلبول‌های سفید طبیعی هستند). اما نه به طور کامل. این سلول‌ها ممکن است نسبتاً طبیعی به نظر برسند، اما اینطور نیستند. آنها به اندازه گلبول‌های سفید معمولی با عفونت مبارزه نمی‌کنند. سلول‌های لوسمی بیشتر از سلول‌های طبیعی زنده می‌مانند و تجمع می‌یابند و سلول‌های طبیعی در مغز استخوان را از بین می‌برند. ممکن است زمان زیادی طول بکشد تا لوسمی مزمن اولین نشانه‌های خود را ایجاد کند و بیشتر افراد می‌توانند سال‌ها با آنها زندگی کنند؛ بدون آنکه متوجه تغییری در بدن خود شوند.

لوسمی‌های لنفوسیتی (همچنین به عنوان لوسمی لنفوئیدی یا لنفوبلاستیک شناخته می‌شوند) در سلول‌هایی شروع می‌شوند که به لنفوسیت تبدیل می‌شوند. تفاوت اصلی بین لوسمی‌های لنفوسیتی و لنفوم در این است که در لوسمی، سلول‌های سرطانی عمدتاً در مغز استخوان و خون هستند، در حالی که در لنفوم در غدد لنفاوی و سایر بافت‌ها قرار دارند.

لوسمی لنفوسیتی CLL معمولاً افراد ۶۵ساله و بالاتر را مبتلا می‌کند، اما در سنین کمتر نیز مشاهده شده است. از آنجایی که سرطان خون لوسمی لنفوسیتی CLL معمولاً نشانه‌ای ندارد، اکثر مردم پس از انجام آزمایش خون به عنوان بخشی از معاینات فیزیکی معمول متوجه می‌شوند که لوسمی لنفوسیتی CLL دارند.

 

علائم لوسمی لنفوسیتی مزمن (لوسمی لنفوسیتی CLL)

بسیاری از افراد مبتلا به لوسمی لنفوسیتی مزمن (لوسمی لنفوسیتی CLL) اصلاً هیچ علامتی نخواهند داشت.  در لوسمی لنفوسیتی CLL علائم در ابتدا خفیف بوده و به‌آرامی بدتر می‌شوند. بسیاری از علائم مبهم هستند و بیمار ممکن است احساس کند که به آنفولانزا مبتلا شده است. بسیاری از علائم لوسمی لنفوسیتی CLL ناشی از بیماری‌های دیگر هستند.

 

غدد لنفاوی متورم یا ناراحتی شکمی ناشی از بزرگ شدن طحال

یکی از علائم لوسمی لنفوسیتی CLL غدد متورم (غدد لنفاوی) در گردن یا زیر بازوهای بیمار است. همچنین بیمار ممکن است به بزرگی طحال مبتلا شود. طحال در سمت چپ بدن، درست زیر دنده‌ها قرار دارد و اگر بسیار بزرگ‌تر از حد طبیعی شود، ممکن است ناراحت‌کننده یا دردناک باشد. پزشک شما ممکن است بتواند احساس کند که طحال بزرگ شده است.

کاهش وزن

سرطان لوسمی لنفوسیتی CLL از انرژی بدن برای تکثیر استفاده می‌کند. بنابراین کاهش وزن غیر منتظره یکی از علائم لوسمی لنفوسیتی CLL است. همچنین، بزرگ شدن طحال ممکن است با فشار دادن معده و ایجاد احساس سیری سریع‌تر از حد معمول،  سرعت کاهش وزن را افزایش دهد.

 

عفونت‌هایی که بهتر نمی‌شوند

با افزایش تعداد گلبول‌های سفید غیرطبیعی، ممکن است بدن به طور مکرر با عفونت‌هایی که دیرتر بهبود میابند مواجه شود؛ چرا که گلبول‌های سفید غیر طبیعی نمی‌توانند به خوبی با عوامل مهاجم مبارزه کنند.

 

احساس خستگی

یکی از علائم لوسمی لنفوسیتی خستگی است. فرد مبتلا ممکن است بیش از حد معمول احساس خستگی کند، حتی اگر شب‌ها خوب بخوابد. این می‌تواند به این دلیل باشد که فرد گلبول‌های قرمز کافی ندارد (کم خونی).

 

کم خونی

کمبود فضا در مغز استخوان نیز در تولید گلبول‌های قرمز اختلال ایجاد می‌کند. گلبول‌های قرمز به حمل اکسیژن در سراسر بدن کمک می‌کنند. در این حالت فرد ممکن است احساس تنگی نفس و خستگی کند. کم خونی عموماً یکی از علائم لوسمی لنفوسیتی CLL است.

 

خونریزی یا کبودی

گلبول‌های سفید اضافی با افزایش تعداد آنها فضای بیشتری را در مغز استخوان اشغال می‌کنند؛ بنابراین فضای کافی برای ساخت پلاکت وجود ندارد. پلاکت‌ها به لخته‌شدن خون کمک می‌کنند، بنابراین ممکن است خونریزی بینی، کبودی غیر قابل توضیح یا پریودهای غیرعادی سنگین داشته باشید. این معمولاً یک علامت ثانویه لوسمی لنفوسیتی CLL است.

 

درد استخوان و تعریق شبانه

برخی از افرادی که لوسمی لنفوسیتی CLL آنها به یک بیماری درجه بالا تغییر یافته (تبدیل شده است) درد استخوان و تعریق شبانه دارند. درد استخوان به این دلیل اتفاق می‌افتد که سلول‌های لوسمی زیادی در مغز استخوان وجود دارد که باعث فشار بر اعصاب و ایجاد درد می‌شود. علت دقیق تعریق شبانه مشخص نیست.

 

مراحل زیر برای توصیف وضعیت CLL لوسمی لنفوسیتی مزمن استفاده می‌شود:

مرحله ۰

در مرحله صفر لوسمی لنفوسیتی مزمن، تعداد زیادی لنفوسیت در خون وجود دارد، اما هیچ علامت یا نشانه دیگری از لوسمی وجود ندارد. مرحله ۰ لوسمی لنفوسیتی مزمن ناتوان (با رشد آهسته) است.

 

مرحله stage 1

در مرحله اول لوسمی لنفوسیتی مزمن، تعداد زیادی لنفوسیت در خون وجود دارد و غدد لنفاوی بزرگ‌تر از حد طبیعی هستند.

 

مرحله دوم stage 2

در استیج دوم لنفوسیتی مزمن II، تعداد زیادی لنفوسیت در خون وجود دارد، کبد یا طحال بزرگ‌تر از حد طبیعی است و غدد لنفاوی ممکن است بزرگ‌تر از حد طبیعی باشند.

 

مرحله سوم stage 3

در مرحله سوم لوسمی لنفوسیتی مزمن، تعداد زیادی لنفوسیت در خون و تعداد بسیار کمی گلبول‌های قرمز خون وجود دارد. غدد لنفاوی، کبد یا طحال ممکن است بزرگ‌تر از حد طبیعی باشند.

 

مرحله چهارم stage 4

در مرحله چهارم لوسمی لنفوسیتی مزمن، تعداد زیادی لنفوسیت در خون و تعداد پلاکت‌های بسیار کمی وجود دارد. غدد لنفاوی، کبد یا طحال ممکن است بزرگ‌تر از حد طبیعی باشند یا ممکن است گلبول‌های قرمز بسیار کمی وجود داشته باشد.

 

 

چه چیزی باعث لوسمی لنفوسیتی مزمن می‌شود؟

لوسمی لنفوسیتی مزمن زمانی اتفاق می‌افتد که کروموزوم‌ها و ژن‌های خاصی در طول زندگی شما جهش یا تغییر کنند. محققان پزشکی نمی‌دانند چه چیزی باعث این تغییرات می‌شود، اما برخی از عوامل خطر را شناسایی کرده‌اند، از جمله:

1. سابقه خانوادگی: مطالعات نشان می‌دهد افرادی که دارای بستگان نزدیک مبتلا به لوسمی لنفوسیتی CLL هستند، مانند والدین، خواهر و برادر یا فرزندانشان، دو تا چهار برابر بیشتر در معرض ابتلا به لوسمی لنفوسیتی CLL هستند.
2. سن: به طور متوسط، افراد در هنگام تشخیص بیش از ۶۰ سال سن دارند.
3. جنسیت: مردان بیشتر از زنان به لوسمی لنفوسیتی CLL مبتلا می‌شوند.
4. لنفوسیتوز سلول B مونوکلونال: در این شرایط، تعداد سلول‌های B یکسان در خون بیشتر از حد طبیعی است. اگر کسی این بیماری را دارد، خطر کمی برای ابتلا به لوسمی لنفوسیتی CLL وجود دارد.

 

عوارض لوسمی لنفوسیتی مزمن چیست؟

لوسمی لنفوسیتی مزمن بر گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها تأثیر می‌گذارد. گلبول‌های قرمز خون، اکسیژن را در سراسر بدن شما حمل می‌کنند. گلبول‌های سفید از شما در برابر عفونت محافظت می‌کنند. پلاکت‌ها به لخته شدن خون شما کمک می‌کنند. بدون سلول‌های خونی و پلاکت‌های سالم، ممکن است عوارض زیر ایجاد شود:

لنفوم: حدود ۲ تا ۱۰ درصد از افراد مبتلا به لوسمی لنفوسیتی CLL به لنفوم مبتلا می‌شوند.

سرطان پوست، سرطان ریه یا سرطان روده بزرگ: ممکن است خطر ابتلا به سرطان ها افزایش یابد؛ زیرا لوسمی لنفوسیتی CLL بر توانایی سیستم ایمنی شما برای محافظت از شما در برابر مزاحمان از جمله سلول‌های سرطانی تأثیر می‌گذارد.

کم خونی: ممکن است به کم خونی مبتلا شوید زیرا گلبول‌های قرمز کافی برای حمل اکسیژن در سراسر بدن ندارید.

ترومبوسیتوپنی: لوسمی لنفوسیتی مزمن ممکن است بر عرضه پلاکت تأثیر بگذارد.

عفونت‌های مکرر: یکی از عوارض و علائم CLL افزایش خطر ابتلا به عفونت‌های باکتریایی، قارچی یا ویروسی است؛ زیرا گلبول‌های سفید سالم کافی در بدن فرد وجود ندارد.

بیماری‌های خود ایمنی: برخی از افراد مبتلا به لوسمی لنفوسیتی CLL ممکن است دچار کم خونی همولیتیک خود ایمنی شوند.

 

تشخیص لوسمی لنفوسیتی مزمن CLL

لوسمی لنفوسیتی مزمن چگونه تشخیص داده می‌شود؟

شمارش کامل خون (CBC) با دیفرانسیل: شمارش کامل خون تعداد گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها را در خون شما اندازه گیری می‌کند. همچنین میزان هموگلوبین (پروتئینی که اکسیژن را حمل می‌کند) گلبول‌های قرمز خون شما را ارزیابی می‌کند.

اسمیر خون محیطی: یک آسیب شناس پزشکی سلول‌های خونی را زیر میکروسکوپ بررسی می‌کند تا سلول‌های خونی سرطانی را جستجو کند.

فلوسیتومتری: در لوسمی لنفوسیتی CLL، آنها از فلوسیتومتری برای تعیین اینکه آیا گلبول‌های سفید خون حامل سلول‌های لوسمی لنفوسیتی CLL هستند استفاده می‌کنند.

آزمایشات ژنتیکی: آسیب‌شناسان از تست‌هایی مانند هیبریداسیون فلورسنت درجا (FISH) و زنجیره سنگین ایمونوگلوبولین (IGHV) برای بررسی کروموزوم‌ها و ژن‌ها استفاده می‌کنند. درک چگونگی جهش یا تغییر کروموزوم‌ها و ژن‌ها به پزشکان کمک می‌کند تا نحوه درمان لوسمی لنفوسیتی CLL را تعیین کنند.

 

درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن (لوسمی لنفوسیتی CLL)

اگر فرد مبتلا به لوسمی لنفوسیتی CLL در مراحل اولیه است، احتمالا فوراً به درمان نیاز نداشته باشد. درمان‌های اصلی CLL، داروهای هدفمند سرطان یا شیمی‌درمانی هستند.  درمان لوسمی لنفوسیتی CLL می‌تواند به صورت قرص یا تزریق به داخل ورید (داخل وریدی) باشد.

درمان لوسمی لنفوسیتی مزمن ممکن نیست، اما می توان آن را کنترل کند. زمان شروع درمان CLL بستگی به موارد زیر دارد:

 

1. علائم بیمار
2. مرحله سرطان
3. سلامت عمومی بیمار

 

بیمار می‌تواند سال ها با لنفوسیت مزمن زندگی کند؛ اما ممکن است نیاز به تکرار چندین باهر درمان داشته باشد.

 

داروهای هدفمند

هدف داروهای سرطانی جلوگیری از رشد سرطان یا کمک به سیستم ایمنی بدن در مبارزه با سرطان است.

در بیمارانی که قبلا درمان نشده و یا کسانی که بیماری آنها عود پیدا کرده است و یا مقاوم به درمان های قبلی بوده‌اند، ریتوکسیور همراه با شیمی درمانی تجویز می گردد. مدارک و شواهد محدودی دال بر اثربخشی و ایمنی درمان با ریتوکسی مب در بیمارانی که قبلا با آنتی بادی های مونوکلونال، از جمله ریتوکسی مب مورد درمان قرار گرفته‌اند، وجود دارد. (به تنهایی و یا همراه با شیمی درمانی)

 

شیمی درمانی

پزشک معمولاً شیمی درمانی را با داروهای هدفمند سرطان، توصیه می‌کند.

 

 

رادیوتراپی

رادیوتراپی از پرتوهای پرانرژی پرتو برای از بین بردن سلول های سرطانی استفاده می کند.

اگر علائم CLL بدتر شود یا سایر درمان ها دیگر به خوبی کار نکنند، پزشک رادیوتراپی را برای کنترل لوسمی لنفوسیتی توصیه می‌کند.

 

پیوند سلول‌های بنیادی برای لوسمی لنفوسیتی مزمن

پیوند سلول‌های بنیادی یک درمان رایج برای لوسمی لنفوسیتی CLL نیست. در این حالت فرد، معمولاً سلول‌های بنیادی را از شخص دیگری (یک اهداکننده) دریافت می‌کند.

 

عمل جراحی

فرد بیمار به ندرت، ممکن است نیاز به عمل جراحی برای برداشتن طحال داشته باشد. طحال عضو کوچکی است که خون را تصفیه می کند. اگر فرد قادر به انجام عمل جراحی نباشد، ممکن است به جای آن رادیوتراپی انجام دهد.

 

 

درمان‌های جانبی

همچنین ممکن است برای پیشگیری یا کنترل علائم ناشی از لوسمی لنفوسیتی مزمن نیاز به درمان داشته باشید. درمان‌های حمایتی ممکن است شامل موارد زیر باشد:

1. داروهایی برای جلوگیری از عفونت
2. واکسن آنفولانزا، ذات‌الریه و ویروس کرونا (COVID-19)
3. انتقال خون یا پلاکت
4. داروهای استروئیدی

 

عود کردن علائم سرطان خون CLL

هنگامی که علائم شما عود می کند، ممکن است به آرامی اتفاق بیفتد و ممکن است نیازی به درمان فوری نداشته باشید. زمانی که با لوسمی لنفوسیتی مزمن زندگی می کنید ممکن است چندین عود داشته باشید.

ممکن است برای کنترل سرطان به درمان بیشتری نیاز داشته باشید. آزمایش‌های بیشتری انجام خواهید داد تا پزشکان بتوانند تشخیص دهند کدام درمان برای شما بهتر است.

هنگامی که علائم شما تحت کنترل باشد، به این حالت بهبودی گفته می شود. این می تواند سال ها ادامه یابد.

 

آزمایش‌های زیر برای تعیین میزان گسترش سرطان خون CLL مورد استفاده قرار می‌گیرد:

اشعه ایکس قفسه سینه: عکس‌برداری با اشعه ایکس از اندام‌ها و استخوان‌های داخل قفسه سینه. اشعه ایکس نوعی پرتو انرژی است که می‌تواند از بدن عبور کرده و روی فیلم برود و تصویری از نواحی داخل بدن مانند غدد لنفاوی ایجاد کند.

سی تی اسکن (CAT scan): روشی که یک سری تصاویر دقیق از نواحی داخل بدن مانند گردن، قفسه سینه، شکم، لگن و غدد لنفاوی از زوایای مختلف تهیه می‌کند. تصاویر توسط یک کامپیوتر متصل به دستگاه اشعه ایکس ساخته شده‌اند. رنگ ممکن است به داخل ورید تزریق شود یا بلعیده شود تا به اندام‌ها یا بافت‌ها کمک کند واضح‌تر نشان داده شوند. این آزمایش در بیمارانی که غدد لنفاوی متورم زیادی در سراسر بدن دارند استفاده می‌شود. به این روش توموگرافی کامپیوتری، توموگرافی کامپیوتری یا توموگرافی محوری کامپیوتری نیز گفته می‌شود. اگر اسکن PET-CT در دسترس نباشد، ممکن است سی تی اسکن به‌تنهایی انجام شود.

اسکن PET-CT: روشی که تصاویر حاصل از اسکن (PET) و اسکن (CT) را ترکیب می‌کند. اسکن PET روشی برای یافتن سلول‌های تومور بدخیم در بدن است. مقدار کمی گلوکز رادیواکتیو (قند) به داخل سیاهرگ تزریق می‌شود. اسکنر PET در اطراف بدن می‌چرخد و تصویری از محل مصرف گلوکز در بدن ایجاد می‌کند. سلول‌های تومور بدخیم در تصویر روشن‌تر نشان داده می‌شوند، زیرا نسبت به سلول‌های طبیعی فعال‌تر هستند و گلوکز بیشتری می‌گیرند. این آزمایش در بیماران مبتلا به تب، تعریق شبانه خیس، کاهش وزن یا غدد لنفاوی با رشد سریع انجام می‌شود تا بررسی شود که آیا لوسمی لنفوسیتی CLL به شکل تهاجمی لنفوم تبدیل شده است یا خیر.