سرطان معده Gastric Cancer
سرطان معده gastric cancer که Stomach cancer نیز نامیده میشود، رشد سلولهایی است که از معده شروع میشود. معده در قسمت میانی بالای شکم، درست زیر دندهها قرار دارد و به تجزیه و هضم غذا کمک میکند.
سرطان معده ممکن است در هر قسمتی از معده رخ دهد. در ایالات متحده، سرطان معده بیشتر از محل اتصال معده به مری شروع میشود. لولهای که غذا را به معده میرساند، مری نامیده میشود. در حدود ۹۵ درصد مواقع، سرطان معده از پوشش معده شروع میشود و به آرامی پیشرفت میکند. بدون شروع درمان، میتواند یک توده (تومور) ایجاد کند و به عمق دیواره های معده بیمار رشد کند. تومور ممکن است به اندام های مجاور مانند کبد و لوزالمعده گسترش یابد.
جایی که سرطان در معده شروع میشود یکی از عواملی است که در نوع درمان تأثیر مستقیم دارد. سایر عوامل تأثیرگذار در روند درمان سرطان معده شامل مرحله سرطان و نوع سلولهای درگیر باشد. اصلیترین درمان این نوع سرطان، جراحی برای برداشتن بخشی از معده است. درمانهای دیگر ممکن است قبل و بعد از جراحی استفاده شود.
اگر سرطان فقط در معده باشد، درمان سرطان معده به احتمال زیاد موفقیتآمیز است؛ چشمانداز درمان برای افراد مبتلا به سرطان معده کوچک بسیار خوب است و بسیاری از افراد میتوانند انتظار درمان داشته باشند. بیشتر سرطانهای معده زمانی شناسایی میشوند که بیماری پیشرفته باشد و احتمال درمان آن کمتر است. درمان سرطان معده زمانی که از طریق دیواره معده رشد میکند یا به سایر قسمتهای بدن گسترش مییابد، سختتر است.
سرطان معده بیشتر در چه افرادی شایع است؟
هر کسی ممکن است به سرطان معده مبتلا شود، اما برخی از عوامل ممکن است خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش دهند. از جمله:
- سن بالای ۶۵ سال
- جنسیت مرد
- پیشینه قومی آسیای شرقی، آمریکای جنوبی یا مرکزی یا اروپای شرقی
علائم و نشانههای سرطان معده چیست؟
سرطان معده معمولاً در مراحل اولیه علائمی ایجاد نمیکند. حتی شایعترین علائم اولیه سرطان معده – اغلب کاهش وزن غیرقابل توضیح و درد معده – معمولاً تا زمانی که سرطان پیشرفتهتر نشده باشد، ظاهر نمیشوند.
علائم سرطان معده عبارتاند از:
- از دست دادن اشتها
- مشکل در بلع
- خستگی یا ضعف
- تهوع و استفراغ
- کاهش وزن بیدلیل
- سوزش سر دل و سوءهاضمه
- مدفوع سیاه (مدفوع) یا استفراغ خونی
- احساس نفخ بعد از غذا خوردن
- درد معده، اغلب بالای ناف
- احساس سیری حتی پس از خوردن یک وعده غذایی کوچک یا میانوعده
بسیاری از این علائم در سایر شرایط نیز رایج است. برای بررسی اینکه آیا علائم شما نشانه سرطان معده یا بیماری دیگری است، به پزشک مراجعه کنید.
آیا بیمار میتواند تومور را در معده خود احساس کند؟
پزشک ممکن است بتواند در طول معاینه فیزیکی، بسته به اینکه سرطان چقدر پیشرفته باشد، تودهای را در معده بیمار احساس کند. با این حال، اغلب علائم شامل تشخیص احساسات در معده است مانند شرایطی که معده بیمار اغلب متورم، پر یا دردناک باشد. درد ممکن است خفیف شروع شود و سپس با پیشرفت بیماری شدیدتر شود.
چه عاملی باعث سرطان معده میشود؟
سرطان معده زمانی شکل میگیرد که یک جهش ژنتیکی (تغییر) در DNA سلولهای معده بیمار وجود داشته باشد. DNA کدی است که به سلولها میگوید چه زمانی رشد کنند و چه زمانی بمیرند. به دلیل جهش، سلولها به سرعت رشد میکنند و در نهایت بهجای مرگ، تومور را تشکیل میدهند. سلولهای سرطانی از سلولهای سالم سبقت میگیرند و ممکن است به سایر قسمتهای بدن بیمار گسترش یابند (متاستاز).
محققان نمیدانند چه چیزی باعث جهش میشود. با این حال، به نظر میرسد عوامل خاصی احتمال ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهند. آنها عبارتاند از:
- سابقه خانوادگی سرطان معده.
- عفونت هلیکوباکتر پیلوری (H. pylori).
- بیماری ریفلاکس معده (GERD).
- گاستریت
- عفونت ویروس اپشتین بار
- سابقه زخم معده یا پولیپ معده
- رژیم غذایی سرشار از غذاهای چرب، شور، دودی یا ترشی
- رژیم غذایی فاقد میوه و سبزیجات
- قرار گرفتن مکرر در معرض موادی مانند زغال سنگ، فلز و لاستیک
- سیگار کشیدن
- نوشیدن بیش از حد الکل
- چاقی
- گاستریت آتروفیک خود ایمنی
چندین بیماری ژنتیکی با افزایش خطر سرطان معده مرتبط هستند، از جمله:
- سندرم لینچ
- سندرم پتز-جگرز.
- سندرم Li-Fraumeni.
- پولیپوز آدنوماتوز خانوادگی
- سرطان معده منتشر ارثی.
- نقص ایمنی متغیر رایج (CVID).
- سرطان معده در افراد دارای گروه خونی A شایع تر است، اگرچه محققان دلیل آن را مطمئن نیستند.
تشخیص سرطان معده
سرطان معده چگونه تشخیص داده میشود؟
پزشک سابقه پزشکی بیمار را بررسی میکند، در مورد علائم میپرسد و یک معاینه فیزیکی انجام میدهد که ممکن است شامل احساس وجود توده در معده شما باشد. آنها ممکن است چندین آزمایش را برای تشخیص و مرحلهبندی سرطان معده درخواست کنند.
مرحلهبندی به پزشک متخصص اجازه میدهد تا میزان گسترش سرطان را ارزیابی کند. در سرطان معده، مرحلهبندی از ۰ (صفر) تا IV (چهار) است. مرحله ۰ به این معنی است که سرطان فراتر از پوشش معده بیمار گسترش نیافته است. مرحله IV به این معنی است که سرطان معده به سایر اندام ها سرایت کرده است.
آندوسکوپی فوقانی معمولاً برای تشخیص سرطان معده استفاده میشود. در طول این روش، یک لوله نازک با یک دوربین کوچک در نوک آن (اندوسکوپ) از راه دهان وارد معده میکنند. ابزارهای جراحی کوچک میتوانند از داخل آندوسکوپ عبور کنند و نمونه بافت را بردارند (بیوپسی). نمونه را میتوان در آزمایشگاه از نظر سلولهای سرطانی آزمایش کرد.
سونوگرافی آندوسکوپی نوع خاصی از آندوسکوپی است که میتواند به مرحلهبندی سرطان کمک کند. آندوسکوپ مورد استفاده دارای یک کاوشگر اولتراسوند در نوک آن است که میتواند از معده شما عکس بگیرد. این میتواند نشان دهد که آیا سرطان از پوشش معده به دیواره معده سرایت کرده است یا خیر.
آزمایشات رادیولوژیک از جمله سی تی اسکن، بلع باریم و MRI میتواند به شناسایی تومورها و سایر ناهنجاریهایی که ممکن است مرتبط با سرطان باشد کمک کند. در حین بلع باریم، مادهای مینوشید که پوشش معده شما را در عکس رادیوگرافی بیشتر نمایان میکند. اسکن PET میتواند نشان دهد که آیا سرطان در سراسر بدن پخش شده است یا خیر.
آزمایش خون میتواند اطلاعاتی در مورد نحوه عملکرد اندامهای شما ارائه دهد. عملکرد ضعیف اندام ممکن است نشاندهنده گسترش سرطان به آن اندام باشد.
مدیریت و درمان سرطان معده
درمان بستگی به میزان گسترش سرطان، سلامتی و ترجیحات درمانی شما دارد و روشهای زیر برای درمان سرطان معده کاربرد دارند.
عمل جراحی
جراحی رایجترین بخش برنامههای درمانی سرطان معده است و اکثر بیماران در مقطعی تحت عمل جراحی قرار میگیرند. چندین روش جراحی مختلف به نام گاسترکتومی وجود دارد که شامل برداشتن بخشی یا تمام معده که در آن سرطان وجود دارد، میشود.برنامه درمانی فرد مبتلا به سرطان معده ممکن است علاوه بر جراحی شامل شیمی درمانی و پرتودرمانی نیز باشد.
برداشتن غدد لنفاوی در طی جراحی سرطان معده
مطالعات، ارتباطی بین موفقیت جراحی و تعداد کل غدد لنفاوی که جراح قادر به برداشتن آن است، پیدا کرده است. برداشتن هر چه بیشتر غدد لنفاوی امکان گسترش سرطان را کاهش میدهد.
جراحی سرطان معده به نوع سرطان، محل آن، مرحله آن، اندازه تومور و اینکه آیا سرطان به سایر اندام ها گسترش یافته است (متاستاز) بستگی دارد. در اینجا برخی از اقداماتی که جراح ممکن است توصیه کند آورده شده است:
رزکسیون آندوسکوپی مخاط
این روش میتواند برخی از سرطانهای کوچک معده در مراحل اولیه را که فراتر از پوشش معده گسترش نیافته و پتانسیل محدودی برای انتشار به غدد لنفاوی نشان میدهند، درمان کند. این تکنیک به پزشک شما کمک میکند تا یک تومور موضعی را برطرف کند و آن را حذف کند یا با مواد شیمیایی، گرما، برق یا لیزر از بین ببرد.
گاسترکتومی جزئی (دیستال)
برای سرطانهای قسمت پایین (دیستال) معده، پزشک ممکن است دو سوم پایین معده را همراه با بافتهای چربی و غدد لنفاوی مجاورش بردارد. سپس قسمت باقیمانده معده را به روده متصل میکند.
گاسترکتومی کامل
سرطانهای میانی یا فوقانی معده یا سرطانهایی که در سراسر اندام پخش شدهاند ممکن است نیاز به برداشتن کل معده داشته باشند. هنگامی که معده خارج میشود، جراح مری را مستقیماً به روده کوچک متصل میکند. یک روش بازسازی نیز به این صورت است که جراح یک کیسه کوچک ایجاد میکند که به عنوان معده عمل میکند.
پرتودرمانی سرطان معده
پرتودرمانی از طرق مختلف میتواند به درمان سرطان معده کمک کند و اغلب همراه با شیمی درمانی، قبل و بعد از عمل جراحی استفاده میشود.
چرا از پرتو درمانی برای درمان سرطان معده استفاده میشود؟
پرتودرمانی میتواند به درمان سرطان معده کمک کند و همچنین میتواند به تسکین برخی از علائم آن کمک کند. تابش هدفمند میتواند تومورها را کوچک کرده و سلولهای سرطانی در غدد لنفاوی مجاور را از بین ببرد و احتمال گسترش سرطان را کاهش دهد.
پرتودرمانی (اغلب همراه با شیمی درمانی) میتواند تومور را کوچک کند تا حذف جزئی یا کامل ممکن شود. پرتودرمانی پس از جراحی میتواند بقایای میکروسکوپی سرطان را که بسیار کوچک هستند، از بین ببرد.
همانند شیمیدرمانی و جراحی، از پرتودرمانی نیز میتوان برای تسکین علائم (مراقبت تسکینی) با کاهش درد معده، کاهش یا توقف خونریزی داخلی و کمک به بازیابی اشتها استفاده کرد.
شیمی درمانی و دارودرمانی هدفمند برای سرطان معده
در شیمی درمانی از داروها برای از بین بردن سلولهای سرطانی استفاده میشود. دارودرمانی هدفمند نوعی شیمی درمانی است که در آن دارو بر روی پروتئینهای خاص موجود در سلولهای سرطانی یا سایر جنبههای تومور اثر میکند.
تیم مراقبت چند رشتهای ترکیبی از درمانها را که برای هر بیمار منفرد بهترین است، گرد هم میآورند.
شیمی درمانی به صورت دورهای انجام میشود. شما یک دوره درمان را پشت سر میگذارید و پس از آن یک دوره استراحت میگذرانید تا به بدن خود فرصت دهید تا بهبود یابد. هر چرخه معمولاً چند هفته طول میکشد.
انواع شیمی درمانی که برای درمان سرطان معده استفاده میشود:
درمان شیمی درمانی شما به نوع سرطان معده، مرحله آن و سلامت عمومی بیمار بستگی دارد. بیمار دارو را از طریق خوراکی یا تزریق داخل وریدی مصرف میکند.
- شیمی درمانی قبل از جراحی: مطالعات نشان دادهاند که بیماران مبتلا به سرطان معده به صورت موضعی پیشرفته در صورت شیمی درمانی قبل از جراحی، گاهی اوقات با پرتودرمانی، بقای خود را بهبود میبخشند. اگر با هم شیمی درمانی و پرتودرمانی دریافت میکنید، تیم مراقبت شما با شما همکاری میکند تا از حمایت تغذیهای اطمینان حاصل کند، زیرا درمان میتواند باعث تهوع و کاهش وزن قابلتوجه شود.
- شیمی درمانی کمکی (شیمی درمانی بعد از جراحی): اگر سرطان معده پیشرفتهتر باشد، پزشک ممکن است شیمی درمانی را پس از جراحی به عنوان بخشی از برنامه درمانی کلی توصیه کند. شیمی درمانی همچنین ممکن است یک درمان مناسب برای مبتلایان به سرطان معده پیشرفته باشد که با جراحی قابلدرمان نیستند.
درمان دارویی هدفمند برای درمان سرطان معده
داروهای هدفمند برای کار بر روی ساختارهای ژنتیکی، بیولوژیکی و مولکولی منحصر به فرد سلولهای سرطان معده طراحی شدهاند.
تراستوزوماب دارویی است که پروتئین خاصی به نام HER2 را هدف قرار میدهد که به درجات مختلفی در سلولهای سرطانی معده یافت میشود. هنگامی که تراستوزوماب با شیمی درمانی استاندارد تجویز میشود، میتواند به برخی از بیماران مبتلا به سرطان معده پیشرفته کمک کند نسبت به بیمارانی که تنها با شیمی درمانی درمان میشوند، عمر طولانیتری داشته باشند.
انواع دیگر درمانهای دارویی هدفمند با جلوگیری از تشکیل رگهای خونی جدید توسط سرطان کار میکنند. این امر رشد تومور را متوقف کرده و از گسترش آن جلوگیری میکند. این عوامل ممکن است بهتنهایی یا همراه با شیمی درمانی به بیماران مبتلا به سرطان معده پیشرفته داده شود.
ایمونوتراپی برای سرطان معده
عوامل ایمونوتراپی دسته جدیدی از داروها هستند که سیستم ایمنی بدن شما را برای مبارزه با سرطان فعال میکنند. از آنجایی که ایمونوتراپی به روشی متفاوت از شیمی درمانی سنتی عمل میکند، ممکن است زمانی مؤثر باشد که شیمی درمانی اثرگذار نباشد. ایمونوتراپی اغلب بسیار بهتر از شیمی درمانی تحمل میشود.
یکی از داروهای ایمونوتراپی پمبرولیزوماب است که نشان داده شده است در انواع خاصی از سرطان پیشرفته معده موثر است. پزشک ممکن است آزمایشهای بیشتری روی تومور انجام دهد تا مشخص کند آیا احتمال دارد به پمبرولیزوماب پاسخ دهد یا خیر.
چگونه از سرطان معده پیشگیری کنیم؟
شما نمیتوانید از سرطان معده پیشگیری کنید، اما میتوانید خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهید اگر:
- در صورت مثبت بودن تست عفونت هلیکوباکتر پیلوری را درمان کنید. عفونت هلیکوباکتر پیلوری یک عامل خطر مهم برای ابتلا به سرطان معده است.
- زخم، گاستریت و سایر بیماری های معده را به سرعت درمان کنید. شرایط معده درمان نشده، به ویژه آنهایی که توسط باکتری هلیکوباکتر پیلوری ایجاد میشوند، خطر ابتلا به سرطان معده را افزایش میدهند.
- داشتن یک رژیم غذایی سالم که سرشار از میوه ها و سبزیجات و کم نمک و گوشت قرمز باشد، میتواند خطر ابتلا به سرطان معده را کاهش دهد. غذاهای سرشار از ویتامین C، بتاکاروتن و کاروتنوئیدها، مانند مرکبات، سبزیجات سبز برگ و هویج، منابع خوبی از مواد مغذی کلیدی هستند.
- از استعمال دخانیات و استفاده از محصولات تنباکو خودداری کنید. مصرف تنباکو خطر ابتلا به سرطان معده و بسیاری از سرطانهای دیگر را افزایش میدهد.
- وزن سالم را حفظ کنید. وزن سالم از فردی به فرد دیگر متفاوت است. از پزشک خود بپرسید که وزن سالم برای شما چه معنایی دارد.
آیا سرطان معده قابل درمان است؟
سرطان معده اگر در مراحل اولیه باشد قابل درمان است. با این حال، اغلب، پس از شروع علائم، تشخیص در مراحل بعدی اتفاق می افتد. از ارائه دهنده خود در مورد عواملی که در نتایج درمان شما نقش دارند بپرسید.
چشمانداز بیماری برای افرادی که سرطان معده دارند چیست؟
چشمانداز سرطان معده به مرحله سرطان بستگی دارد. افرادی که در مراحل اولیه سرطان معده هستند، وضعیت بسیار بهتری نسبت به افراد در مراحل بعدی دارند.
میزان بقای ۵ ساله سرطان معده ممکن است تا ۷۰ درصد (برای گسترش کم) یا تا ۶ درصد (برای گسترش پیشرفته) باشد.
برای ارزیابی دقیق تر چشمانداز بهبود و سلامتی خود با پزشک متخصص صحبت کنید. نوع سرطان، گسترش آن و نحوه واکنش سرطان به درمان همگی در روند بیماری موثر هستند.
