کارسینوم سلول کلیه (RCC) چیست؟
کارسینوم سلول کلیه (RCC) شایع‌ترین نوع سرطان کلیه است. RCC در لوله‌های کوچکی در داخل کلیه‌ها به نام توبول تشکیل می‌شود. لوله‌ها مواد مورد نیاز بدن مانند آب و مواد مغذی را به جریان خون هدایت می‌کنند، در حالی که مواد زائد را از طریق ادرار شما فیلتر می‌کنند. تا ۸۵ درصد از سرطان‌های کلیه RCC هستند.
انواع سرطان کلیه
کارسینوم سلول کلیه (RCC)، همچنین به عنوان سرطان سلول کلیه یا آدنوکارسینوم سلول کلیه شناخته می‌شود، شایع‌ترین نوع سرطان کلیه است. حدود ۹ مورد از هر ۱۰ سرطان کلیه، کارسینوم سلول کلیه هستند. اگرچه RCC معمولاً به صورت یک تومور منفرد در کلیه رشد می‌کند، گاهی اوقات ۲ یا چند تومور در یک کلیه یا حتی تومور در هر دو کلیه به طور همزمان وجود دارد.
کارسینوم سلول کلیوی سلول شفاف
این شایع‌ترین شکل کارسینوم سلول کلیه است. حدود ۷ نفر از هر ۱۰ نفر مبتلا به RCC به این نوع سرطان مبتلا هستند. هنگامی که در آزمایشگاه دیده می‌شود، سلول‌هایی که RCC سلول شفاف را می‌سازند بسیار کم رنگ یا شفاف به نظر می‌رسند.
کارسینوم سلول‌های کلیوی سلول غیر شفاف
کارسینوم سلول پاپیلاری کلیوی: این دومین زیرگروه شایع است – از هر ۱۰ RCC حدود ۱ از این نوع است. این سرطان‌ها برآمدگی‌های انگشت مانندی (که پاپیلا نامیده می‌شوند) را در برخی، اگر نه بیشتر تومور، تشکیل می‌دهند. برخی از پزشکان این سرطان‌ها را کروموفیل می‌نامند زیرا سلول‌ها رنگ‌های خاصی را می‌گیرند و وقتی زیر میکروسکوپ به آنها نگاه می‌شود صورتی به نظر می‌رسند.
کارسینوم سلول کلیوی کروموفوب: این زیرگروه حدود ۵ درصد (۵ مورد در ۱۰۰) RCC را تشکیل می‌دهد. سلول‌های این سرطان‌ها نیز مانند سلول‌های شفاف رنگ پریده‌اند، اما بسیار بزرگ‌تر هستند و ویژگی‌های خاصی دارند که با نگاه دقیق به آنها قابل‌تشخیص است.
انواع کارسینوم سلول کلیه
کارسینوم سلول کلیوی سلول شفاف (ccRCC) شایع‌ترین نوع RCC است. بیش از ۵۰ نوع RCC علاوه بر ccRCC وجود دارد. دانشمندان آنها را بر اساس عوامل مختلف، از جمله اینکه سلول‌های تومور در زیر میکروسکوپ چگونه به نظر می‌رسند و DNA آنها یا مواد ژنتیکی، طبقه بندی می‌کنند.
انواع شناخته شده‌تر RCC عبارت‌اند از:
کارسینوم سلول کلیوی سلول شفاف: تا ۸۵ درصد از RCC ها کارسینوم سلول شفاف کلیه هستند. ccRCC نام خود را از نحوه نگاه کردن سلول های تومور در زیر میکروسکوپ گرفته است – رنگ شفاف.
کارسینوم سلول پاپیلاری کلیوی: ۱۰ تا ۱۵ درصد از RCC ها کارسینوم سلول پاپیلاری کلیوی هستند. این نوع از سرطان کلیه، نام خود را از برجستگی‌های انگشت مانند (پاپیلا) که در بیشتر تومورها قابل مشاهده است گرفته است.
کارسینوم سلول کلیوی کروموفوب: پنج درصد تا ۱۰ درصد از RCCها کارسینوم سلول‌های کلیوی کروموفوب هستند. سلول‌ها معمولاً رنگ روشن دارند (مانند کارسینوم سلول شفاف) اما بزرگ‌تر هستند.
RCC طبقه‌بندی‌نشده: حداکثر ۶٪ از RCC ها در هیچ دسته ای قرار نمی‌گیرند. دانشمندان در حال کشف راه‌های جدیدی برای طبقه بندی این گروه نامشخص از RCC ها بر اساس ویژگی‌های میکروسکوپی سلول‌های سرطانی، از جمله DNA سلولی هستند.
کارسینوم سلول کلیه چقدر شایع است؟
متخصصان هر سال تقریباً ۸۰۰۰۰ مورد جدید RCC را در ایالات متحده و ۴۰۰۰۰۰ مورد جدید را در سراسر جهان تشخیص می‌دهند. هرکسی می‌تواند به RCC مبتلا شود، اما این بیماری در مردان شایع‌تر است.
علائم کارسینوم سلول کلیه چیست؟
بیشتر افراد در مراحل اولیه علائم RCC را متوجه نمی‌شوند. هنگامی که علائم ظاهر می‌شوند، معمولاً به نحوه تأثیر رشد تومور بر بافت یا اندام‌های مجاور مربوط می‌شوند.
علائم کارسینوم سلول کلیه عبارت‌اند از:
- وجود خون در ادرار (هماچوری).
- درد در پهلو (کناره‌های بدن بین باسن و دنده‌ها).
- یک توده سفت در شکم، کمر یا پهلو.
- تب.
- عرق شبانه.
- کاهش وزن غیر قابل توضیح
همچنین بیمار ممکن است علائم کم خونی مانند تنگی نفس و خستگی یا علائم سندرم‌های پارانئوپلاستیک را تجربه کند. در سندرم‌های پارانئوپلاستیک، تومورها ممکن است موادی مانند هورمون‌ها را آزاد کنند که باعث تغییراتی در بدن می‌شود.
چه چیزی باعث کارسینوم سلول کلیه می‌شود؟
RCC زمانی ایجاد می‌شود که سلول‌های غیر طبیعی خارج از کنترل در داخل لوله‌های کلیه تکثیر می‌شوند. علل دقیق ناشناخته است. با این حال، دانشمندان چندین عامل خطر را کشف کرده‌اند که ممکن است احتمال ابتلای فرد به RCC را افزایش دهد.
عوامل خطر سرطان سلول کلیه عبارت‌اند از:
سیگار کشیدن
چاقی
فشار خون بالا
بیماری مزمن کلیه (که ممکن است شامل درمان طولانی مدت دیالیز باشد).
عفونت مزمن هپاتیت C.
استفاده طولانی مدت از داروهای خاص درد از جمله NSAID ها و استامینوفن
پرتودرمانی قبلی روی شکم.
قرار گرفتن در معرض مواد سرطان‌زا مانند کادمیوم و آزبست.
بیماری سلول داسی شکل
سابقه خانوادگی سرطان کلیه.
جهش‌های ژنتیکی
کمپلکس توبروس اسکلروزیس.
بیماری فون هیپل-لیندو (VHL).
تشخیص کارسینوم سلول کلیه
این بیماری در ۲۵ درصد از افراد مبتلا تا زمانی که سرطان پیشرفته‌تر نشود، تشخیص داده نمی‌شود.
آزمایشات انجام شده برای تشخیص کارسینوم سلول کلیه
پزشکان از تست‌های تصویربرداری برای شناسایی تومورها و برنامه‌ریزی درمان استفاده می‌کنند. رایج‌ترین آزمایش‌ها عبارت‌اند از:
اولتراسوند: آزمایشی که امواج صوتی با فرکانس بالا را از طریق بافت‌های بدن ارسال می‌کند تا تصاویر نمایش‌داده‌شده بر روی مانیتور را ایجاد کند. سونوگرافی نشان می‌دهد که آیا تومورها عمدتاً از مایع (کیست‌های احتمالی) یا مواد جامد (در تومورهای سرطانی رایج‌تر) تشکیل شده‌اند.
اسکن توموگرافی کامپیوتری (CT): آزمایشی که مجموعه‌ای از تصاویر را ایجاد می‌کند که تصویری دقیق از داخل بدن را نشان می‌دهد.
تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI): آزمایشی که از یک آهنربای بزرگ، امواج رادیویی و یک کامپیوتر برای ایجاد تصاویر دقیق از داخل بدن استفاده می‌کند. اگر نمی‌توانید سی تی اسکن انجام دهید (به‌عنوان‌مثال، اگر به رنگ حساسیت دارید) یا اگر نتایج سونوگرافی و سی تی اسکن قطعی نباشد، ممکن است نیاز به MRI داشته باشید.
در حالی که متخصصان معمولاً بیوپسی یا نمونه‌برداری را به عنوان بخشی از تشخیص سرطان انجام می‌دهند، این اغلب در مورد کارسینوم سلول کلیوی صدق نمی‌کند.
اغلب، بیوپسی با RCC بسیار خطرناک است زیرا ممکن است باعث آسیب کلیه شود. در عوض، پزشکان سلول‌های تومور را پس از برداشتن کل تومور طی درمان بررسی می‌کنند. اگر تصویربرداری نشان دهد که سرطان گسترش یافته است، ممکن است سلول‌های تومور را از مکانی غیر از کلیه برای آزمایش خارج کنند.
مرحله‌بندی کارسینوم سلول کلیه
مرحله‌بندی سرطان به متخصص شما کمک می‌کند تا تشخیص دهد که سرطان شما چقدر پیشرفته است. این می‌تواند نشان دهد که آیا سرطان شما موضعی است یا متاستاتیک است.
متخصصان از سیستم TNM (تومور، غدد لنفاوی، متاستاز) برای مرحله RCC استفاده می‌کنند. آنها مرحله‌ای را از I تا IV اختصاص می‌دهند. سرطان‌های مرحله I تا مرحله III موضعی هستند، در حالی که مرحله IV گسترش یافته یا متاستاتیک است.
مرحله I: تومور کوچک‌تر از ۷ سانتی متر است و فراتر از کلیه گسترش نیافته است.
مرحله II: تومور بزرگ‌تر از ۷ سانتی متر است و به فراتر از کلیه گسترش نیافته است.
مرحله III: تومور ممکن است هر اندازه باشد. به ساختارهای مجاور اطراف کلیه گسترش یافته است.
مرحله IV: سرطان به خارج از کلیه، به مناطقی مانند غدد لنفاوی و سایر اندام‌ها گسترش یافته است.
کارسینوم سلول کلیه ابتدا کجا متاستاز می‌کند؟
RCC متاستاتیک اغلب به غدد لنفاوی، ریه‌ها، استخوان، کبد و مغز گسترش می‌یابد. همچنین می‌تواند به تخمدان‌ها یا بیضه‌ها سرایت کند.
مدیریت و درمان کارسینوم سلول کلیه
درمان به عوامل زیادی از جمله مرحله سرطان و سلامت کلی بستگی دارد. درمان RCC موضعی با درمان RCC متاستاتیک متفاوت است.
درمان سرطان سلول کلیوی موضعی
درمان‌ها شامل برداشتن سرطان یا از بین بردن آن با استفاده از تکنیک‌های فرسایش (از بین بردن سلول‌ها با استفاده از گرما یا سرمای شدید). جراحی رایج‌ترین درمان برای RCC موضعی است.
نفرکتومی رادیکال: این جراحی کلیه آسیب‌دیده و برخی از بافت‌های اطراف آن مانند غدد لنفاوی یا غدد فوق کلیوی (که ممکن است حاوی سلول‌های سرطانی نیز باشند) را از بدن خارج می‌کند. اکثر مردم فقط به یک کلیه سالم نیاز دارند.
نفرکتومی جزئی: جراحی که تنها قسمت آسیب دیده کلیه را برمی‌دارد. نفرکتومی جزئی به بیمار این امکان را می‌دهد تا برخی از عملکرد کلیه را داشته باشد.
اگر بیمار کاندیدای جراحی نباشد، ممکن است متخصص روش‌های فرسایش را به‌جای آن توصیه می‌کند. این شامل:
کرایوتراپی: منجمد کردن سلول‌های سرطانی برای از بین بردن آنها.
فرسایش با فرکانس رادیویی: سوزاندن سلول‌های سرطانی برای از بین بردن آنها.
درمان سرطان سلول‌های کلیوی متاستاتیک
درمان‌های متاستاتیک RCC با سلول‌های سرطانی در سراسر بدن مبارزه می‌کنند. ممکن است همچنان جراحی برای برداشتن تومورها انجام شود، اما این برای از بین بردن سرطان متاستاتیک کافی نخواهد بود. با این حال، برداشتن تومورها ممکن است به تسکین علائم کمک کند.
رایج‌ترین درمان‌ها شامل ایمونوتراپی و درمان هدفمند است. بسته به عوامل مختلفی، این داروها یا به صورت تک داروها یا به عنوان درمان ترکیبی تجویز می‌شوند.
درمان‌های ایمونوتراپی
ایمونوتراپی سیستم ایمنی بیمار را تقویت می‌کند، بنابراین در شناسایی و مبارزه با سلول‌های سرطانی بهتر است. داروهای ایمونوتراپی عبارت‌اند از:
اولوماب
ایپیلیموناب
نیولوماب
پمبرولیزوماب
درمان‌های درمانی هدفمند
درمان هدفمند باعث تداخل در رشد سلول‌های سرطانی می‌شود. این درمان خون رسانی به تومورها را محدود می‌کند و رشد آنها را کند می‌کند. داروهای درمان هدفمند عبارت‌اند از:
اکسیتینیب
بواسیزوماب (اواسیم)
کابوزانتینیب
اورولیموس (ایورولیا)
لنواتینیب
پازوپانیب
سورافنیب (رافنکس)
سانیتینیب (سورنال)
تمسیرولیموس
تیووزانیب
متخصص ممکن است بسته به محل سرطان، شدت آن و پاسخ بیمار به سایر درمان‌ها، سایر درمان‌های سرطان از جمله پرتودرمانی را توصیه کند.
